„Dziecko zawsze powinno podlegać szczególnej ochronie – nie tylko przed przemocą czy wyzyskiem, ale także przed szkodliwym wpływem zanieczyszczeń środowiska, spowodowanych działalnością człowieka” – napisał Rzecznik Praw Dziecka w liście do organizatorów II Międzynarodowego Forum Ochrony Środowiska przed Zanieczyszczeniem Polami Elektromagnetycznymi. Ochrona Dzieci.
DWUTYGODNIK Kraków.pl nr 01 (212), 17 stycznia 2018

W gościnnej Sali Obrad Rady Miasta Krakowa 27 listopada odbyło się II Międzynarodowe Forum Ochrony Środowiska przed Zanieczyszczeniem Polami Elektromagnetycznymi. Ochrona Dzieci. Na każde Forum zapraszamy wszystkich, którzy naukowo, zawodowo albo bezpośrednio zainteresowani są tematem. W tym roku zaszczyciła nas obecnością duża grupa mieszkańców Krakowa. Zagranicznych gości reprezentował John Weigel z Irlandii, który sekunduje wszystkim wydarzeniom na świecie propagującym ochronę przed nadmierną ekspozycją na PEM. W Europie to Francja jako pierwsza ustawowo chroni najmłodszych – stając się wzorem dla innych państw. Dziękujemy Konsulowi Generalnemu Francji w Krakowie panu Frédéricowi de Touchet za pomoc w organizacji wydarzenia. Jacek Majchrowski, Prezydent Miasta Krakowa, otwierając konferencję, zauważył, że dbając o dostęp do bezprzewodowej łączności, musimy mieć na uwadze zdrowie mieszkańców i kontrolować, czy fale elektromagnetyczne nie mają szkodliwego na zdrowie wpływu. Głównym prelegentem listopadowej konferencji był prof. Dominique Belpomme z paryskiego Uniwersytetu René Descartes – lekarz, specjalista onkologii klinicznej w Szpitalu Georges Pompidou w Paryżu. Jest on członkiem wielu towarzystw naukowych, w szczególności Europejskiego Towarzystwa Onkologii Klinicznej i Amerykańskiego Stowarzyszenia Badań nad Rakiem, a także założycielem i prezesem Stowarzyszenia ARTAC powołanego na rzecz badań i leczenia raka. Jako autor licznych publikacji na temat wpływu czynników środowiskowych na rozwój nowotworów, na podstawie własnych badań zaprezentował istotne wnioski w kwestii diagnozowania, leczenia negatywnych skutków oddziaływania pól elektromagnetycznych u dorosłych i dzieci oraz zapobiegania im. Pomimo że naukowcy opisali je już dokładnie w latach 70. XX w., to dopiero w 2002 r. WHO zaproponowała sklasyfikowanie oddziaływania niskich częstotliwości jako możliwie kancerogenne, po tym, gdy w 1996 r. odbyły się warsztaty umożliwiające wymianę naukowych doświadczeń na temat nadwrażliwości elektromagnetycznej. Profesor wraz z zespołem naukowców w latach 2005–2015 przebadał ponad 2000 osób, które zgłosiły się z objawami nadwrażliwości: bóle głowy, zaburzenia czucia, dotyku, bóle mięśni, szumy w uszach, problemy z utrzymaniem równowagi, koncentracją uwagi i pamięci, bezsenność, a nawet myśli samobójcze. Wymienione dolegliwości są subiektywne. Analizy pokazały, że problemy te dotyczą częściej kobiet niż mężczyzn. Profesor mówił o konieczności ustalenia kryteriów obiektywnych – określających stan zdrowia pacjentów – i badaniu biomarkerów. Zastosowanie USG Dopplera i encefalogramu umożliwiło stwierdzenie, że pod wpływem PEM w mózgu człowieka następują zakłócenia w przepływach i dochodzi do zbyt małego ukrwienia płatów skroniowych. Jeżeli będziemy unikać ekspozycji na sztuczne fale elektromagnetyczne, to mamy 20 proc. szans na wyleczenie tych zmian. Profesor wskazał istotne różnice między dorosłymi i dziećmi, które są bardziej wrażliwe na działanie PEM z kilku powodów: rozwijający się układ nerwowy, niedojrzałość czaszki i dłuższy czas ekspozycji, bo przez całe życie.
Obecne normy nie chronią dzieci.
W pobliżu szkół i szpitali powinno się całkowicie zakazywać stawiania stacji bazowych telefonii komórkowych, dzieci w szkołach nie powinny używać telefonów komórkowych. Wszyscy nie powinniśmy ich używać dłużej niż 20 minut łącznie przez cały dzień, a ponad godzinna ekspozycja na PEM w ciągu jednego dnia to duża szansa na stanie się elektrowrażliwym. Na całym świecie rośnie liczba osób elektrowrażliwych, w Europie jest ich 2–10 proc. Problemy zdrowotne generują problemy społeczne: utratę pracy, rozwody z powodu konieczności zmiany mieszkania itp. Według profesora zbliża się tzw. cicha epidemia. Także z Francji przyjechał na nasze Forum prof. Olivier Cachard, honorowy dziekan Wydziału Prawa, który obecnie pracuje w Instytucie François Gény na Uniwersytecie de Lorraine. To autor licznych publikacji, w tym wydanej w 2016 r. książki na temat sztucznych pól elektromagnetycznych, skierowanej do prawników i decydentów. Z prezentacji „Aspekty prawne ochrony mieszkańców przed zanieczyszczeniem polami elektromagnetycznymi ze stacji bazowych telefonii komórkowej – na przykładzie Francji” dowiedzieliśmy się, że zasada ostrożności jest tam zasadą konstytucyjną. Artykuł 5. Karty ochrony środowiska mówi: „W przypadku, w którym powstała szkoda, chociaż niepewna w danym stanie wiedzy naukowej, mogłaby mieć wpływ w sposób poważny i nieodwracalny na środowisko, wszystkie władze publiczne na zasadzie ostrożności w zakresie swoich kompetencji, wdrażają procedury oceny ryzyka i przyjmują proporcjonalne środki przejściowe w celu zapobieżenia powstaniu szkody”. Francuski Dekret z 3 maja 2002 r. w sprawie dopuszczalnego narażenia ludności na działanie pól magnetycznych emitowanych przez urządzenia używane w sieciach telekomunikacyjnych lub instalacjach radioelektrycznych zaleca jednostkę uwzględniającą wyłącznie skutki cieplne krótkoterminowe, a nie skutki biologiczne długoterminowe. Wartości dopuszczalnego narażenia nie określają progu braku szkodliwości, ale ustalają część ryzyka uznawanego za społecznie możliwą do zaakceptowania. Od 9 lutego 2015 r. obowiązuje ustawa w sprawie rozsądnego podejścia, przejrzystości i uzgodnień w zakresie narażenia na pola elektromagnetyczne, zwana „Ustawą Abeille” (Ustawą Pszczoły – od Laurence’a Abeille’a, deputowanego Zielonych). W prezentacji „Korzystanie z telefonów komórkowych a ryzyko wystąpienia nowotworów w obrębie głowy” prof. dr hab. n. med. Alicja Bortkiewicz – kierownik Zakładu Fizjologii Pracy i Ergonomii w Instytucie Medycyny Pracy imienia prof. dra med. Jerzego Nofera w Łodzi, przedstawiła wyniki meta-analizy wykonanej przez zespół pod jej kierownictwem. Łącznie do meta-analizy włączono 26 846 przypadków nowotworów w obrębie głowy i 50 013 osoby z grupy kontrolnej, w celu zbadania związku między korzystaniem z telefonów komórkowych a rozwojem nowotworów wewnątrzczaszkowych. Otrzymane wyniki wskazują, że występuje istotny wzrost ryzyka tych nowotworów u osób, które: rozpoczęły regularne korzystanie z telefonów przed 20. rokiem życia, mają długi staż z telefonem komórkowym (>10 lat), rozmawiają często i długo (duża dawka życiowa), telefon trzymają zawsze z tej samej strony. Naukowcy zalecają: ograniczać używanie telefonów komórkowych w miejscach publicznych (szkoły, biblioteki, biura, szpitale, środki transportu publicznego itp.), prowadzić kampanie edukacyjne na temat ryzyka zdrowotnego, szczególnie skierowane do dzieci, młodzieży i rodziców, ograniczyć korzystanie z telefonów przez dzieci poniżej 14. roku życia, dodatkowo monitorować inne źródła promieniowania elektromagnetycznego w środowisku (dom, praca, szkoła). Prof. Janusz Mikuła z Politechniki Krakowskiej, członek Krajowej Komisji Ocen Oddziaływania na Środowisko, ekspert Komisji Ekologii i Ochrony Powietrza Rady Miasta Krakowa mówił, że celem Programu ochrony środowiska przed polami elektromagnetycznymi (PEM) dla Miasta Krakowa na lata 2018–2022 powinno być pozyskanie szczegółowych danych i informacji dotyczących sztucznych pól elektromagnetycznych (PEM), występujących na terenie miasta Krakowa, oszacowanie potencjalnego narażenia społeczeństwa na to promieniowanie, i na tej podstawie określenie celów, założeń i kierunków działań związanych z ochroną przed PEM dla miasta Krakowa, co w rezultacie ma się przyczynić do poprawy jakości życia mieszkańców. W dalszej części punktu „Propozycje założeń i kierunków działań związanych z ochroną przed sztucznymi polami elektromagnetycznymi dla Miasta Krakowa” dr Jacek Stępień z Katedry Elektroniki Wydziału Informatyki, Elektroniki i Telekomunikacji Akademii Górniczo-Hutniczej przypomniał zebranym, jak w nie tak dawnych czasach reklamowane były palenie zdrowych papierosów oraz zażywanie zdrowego radu. Przedstawił propozycje społecznych działań, twierdząc, że powinniśmy domagać się spełnienia wymogów dotyczących emisji pola elektromagnetycznego, wyznaczonych przez ustawodawcę, a przede wszystkim zapobiegać – wykonując odpowiednie pomiary przed dopuszczeniem do użytku, kontrolować – dokonując pomiarów i eliminując zagrożenia w początkowej fazie, edukować – mówiąc o zagrożeniach i możliwościach ich eliminacji. W Krakowie poczyniono pierwsze kroki w zakresie monitoringu pola elektromagnetycznego, a Urząd Miasta dysponuje skromnym, ale funkcjonalnym zestawem urządzeń pomiarowych. Niezbędne wydają się wdrażanie systematycznych, regularnych pomiarów oraz rozbudowa miejskiego systemu monitoringu. Krzysztof Kwiatkowski, prezes Najwyższej Izby Kontroli, wzmocnił głos z Krakowa dopominający się o naprawę istniejącego prawa, omawiając wyniki Raportu NIK z 2015 r. dotyczącego administracyjnych procedur przy montowaniu stacji bazowych telefonii komórkowych. Dr Barbara Gałdzińska-Calik, ekspert ds. PEM, Wydział Kształtowania Środowiska UMK, przedstawiła swoje działania związane z wypożyczaniem mieszkańcom Krakowa osobistych mierników PEM. Po 24-godzinnych pomiarach otrzymują oni raport wyłącznie dla swojej wiedzy. Jednakże w wypadku przekroczenia o 50 proc. normy raport może być podstawą do przeprowadzenia dodatkowych, akredytowanych pomiarów PEM przez WIOŚ za pomocą zestawu selektywnego pomiaru pól elektromagnetycznych. Raport dostarcza mieszkańcowi informacji na temat: średniego poziom PEM z 24 godzin, najwyższej i najniższej średniej wartości (kiedy i gdzie), czy stwierdzono przekroczenia obowiązującej w Polsce normy 7 V/m, czy stwierdzono przekroczenia średniego poziomu PEM w Krakowie: 0,305 V/m (w 2016 r.). Mieszkańcy chętnie korzystają z możliwości wypożyczenia takiej aparatury. Zanieczyszczenie środowiska sztucznymi falami elektromagnetycznymi spowodowane jest działalnością dorosłych, dlatego to na nich właśnie spoczywa ciężar zapewnienia ochrony życia i zdrowia dzieci. Mamy nadzieję, że organizowane w Krakowie coroczne konferencje wzmacniają tę społeczną świadomość.

Zdjęcia W.Majka, Kancelaria PMK - dziękujemy.
link do zdjęć:
http://www.krakow.pl/fotogaleria/1412,artykul,fotogaleria.html/cyf_url=Listopad-2017/II-Mi-dzynarodowe-Forum-Ochrony-rodowiska-przed-Zanieczyszczeniem-polami-elektromagnetycznym

Dlaczego od nowego roku ? Bo czas ten sprzyja postanowieniom.
Dlaczego mniej elsktrosmogu? Bo zasada ostrożności mówi, że gdy brak badań, które potwierdzałyby nieszkodliwość przebywania w polu elektromagnetycznym, to należy przebywać w nim jak najmniej. Niespójne prawo za mało chroni nas przed tym, co do końca nie jest zbadane. Coraz częściej dowiadujemy się o nowych wynikach badań potwierdzających szkodliwość przebywania w PEM. Chcemy wiedzy i rzetelnych informacji.